مسلمانان هر ساله چنان ارزش‌های محرم و قیام عاشورا را با اجرای مراسماتی خاص یادآوری می‌کنند که گویی واقعه عاشورا تازه اتفاق افتاده است و این از باور مردم به اسلام، ارزش‌های دین و جایگاه اهل بیت عصمت و طهارت(ع) سرچشمه می‌گیرد.

استان کردستان دارای دو بافت قومی کرد و ترک و مذاهب شیعه و سنی است که تمامی آنها هر ساله در ایام محرم در قالب دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی به عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) می‌پردازند.

منابع مکتوب شاعران و نویسندگان اهل سنت گواهی محکم بر اثبات ادعای ارادت آنان به امام حسین(ع) است.

شیخ‌رضا طالبانی شاعر پارسی‌گوی کرد اهل سنت در مدح امام حسین(ع) چنین می‌سراید:

لافت از عشق حسین است و سرت برگردن است/ عشق‌بازی، سر به میدان وفا افکندن است

گر هواخواه حسینی، ترک سرکن چون حسین/ شرط این میدان به خون خویش بازی کردن است

از حریم کعبه کمتر نیست دشت کربلا/ صد شرف دارد بر آن وادی، که گویند ایمن است

ای من و ای من فدای خاک پاکی کاندرو / نور چشم مصطفی و مرتضی را مسکن است

زهره زهرا نگین و خاتم خیرالوری/ زور زهر مرتضی و حیدر خیبرکن است

سنیم، سنی ولیکن حب آل مصطفی/ دین و آیین من و آباء و اجداد من است

شیعه و سنی ندانم، دوستم با هرکه او/ دوست باشد، دشمنم آن را که با او دشمن است

همچنین کتاب شعاع مهر حسین(ع) در ادب کرد اهل سنت که به همت مرحوم شاهرخ اورامی شاعر کرد سنندجی جمع‌آوری و تألیف شده است، گوشه‌ای از ارادت ادیبان و عرفای سرشناس کرد‌زبان اهل سنت کردستان را نسبت به ساحت مقدس حضرت امام حسین(ع) نشان می‌دهد.

در این کتاب اشعار نغزی از شعرای کرد اهل سنت به زبان‌های فارسی، کردی و عربی آمده است که گویای ارادت زایدالوصف مردم کرد شافعی مذهب به اهل بیت پیامبر(ص) به ویژه حضرت امام حسین(ع) است:

بنگر ز روی زردم همه اشک همچو کوکب/ بشنو ز سینه من همه شب نوای

یا رب شده از غمم سنندج هم غرق آتش و تب/ ز نوای مرغ یاحق بشنو تو در دل شب همچنین ماموستا شیخ نافع مظهر معروف به امینی از شاعران کرد اهل سنت سقز نیز به زبان کردی شعری زیر را در مورد عاشورا سروده که ترجمه آن در زیر هر بیت آورده است:

روژی عاشورا ئاسمان و زه‌مین/ هه‌ر دو به جوته ده‌که‌ن زاری و شین

روز عاشورا آسمان و زمین/ هر دو با هم گریه و زاری می‌کنند

زه‌مین بی‌قه‌رار به گریه و نالین/ ئاسمان که‌سه‌ر و عاجز و خه‌مین

زمین بیقرار است و گریه و ناله می‌کند / آسمان هم عاجز و کسل و غمگین شده است

دائم داد ئه‌که‌ن به دلی به‌تین/ له درگای خوای ره‌ب العالمین

مدام با دلی گرم داد می‌زنند / از درگاه خداوند رب‌العالمین

ده‌لین خوای گه‌وره خوت ئاگاداری/ چون پیک هینه‌ر و په‌روه‌ردگاری

می‌گویند ای خدای بزرگ خودت آگاهی داری/ چون خودت آفریننده و پرورگار هستی

وا حه‌فتاو دو که‌س یارانی دین دار/ که‌وتونه داوی یه‌زیدی خوین خوار

اینکه 72 نفر از یاران دین‌دار/ به دام یزید خونخوار افتاده‌اند

هه‌ر یه‌ک به جوری ده‌نالی به زار/ حسین شهید و عه‌باس بریندار

هر کدام از آنها به گونه‌ای ناله می‌کنند/ حسین شهید و عباس هم زخمی شده‌اند

زه‌ینه‌ب و ئه‌کبه‌ر به ته‌نیا ماون/ له ده‌شتی به‌لا چاوه‌ری ئاون

زینب و اکبر تنها مانده‌اند/ در دشت بلا چشم به راه آب هستند

چاوه‌رین عه‌باس ئاو بینی بویان/ په‌ر داخی بخون بشکی تینویان

چشم براه عباسند که برای آنها آب بیارد/ زیاد بخورند تا تشنگی آنها رفع شود

سپایانی په‌ست قه‌ومی به‌د فه‌رمان/ هه‌مو تیریان خست نیو مالی که‌وان

سپاهیان پست از قومی بدفرمان/ همه آنها تیر در کمان گذاشتند

که‌مان دارانی یه‌زیدی گومرا / تیریان له مالی که‌وان کرد ره‌ها

کمانداران یزید گمراه/ تیر را از کمان‌های خود رها کردند

دایان له عه‌باس دو بالیان شکاند/ ئاوی مه‌شکه‌که‌ی عه‌باسیان رژاند

به عباس زدند و دو بال وی را شکستند/ آب مشک او را بر زمین ریختند

به‌و شکل و شیوه خویان کرده په‌ند/ به‌د ناون به‌د ناو تا هه‌زار و ئه‌ند

با این شکل و شیوه خود را رسوا کردند/ بدنام بدنام شدند تا هزار و اندی

سه‌ر شور و ریسوان له‌ هه‌ر دو دونیا / نه‌فرینن نه‌فرین بو هه‌تا هه‌تا

سر‌افکنده و رسوا شدند در هر دو دنیا / نفرین شده و نفرین شدند برای همیشه

مردم استان کردستان در ایام محرم هر کدام به نوعی ارادت خود را به امام حسین(ع) و مقوله عاشورا به اثبات می‌رسانند به طوری که مردم سنندج در شب عاشورا در امامزاده پیرعمر این شهر جمع شده و با روشن کردن شمع به دعا و نیایش و عزاداری می‌پردازند. آیین‌های عاشورایی خاصی نیز در سایر شهرهای استان با آداب و رسوم خاصی همچون طشت‌گذاری، تشکیل حلقه عزا در مقابل مساجد تکایا و حسینیه‌ها با ذکر حسین وای، مراسم گل‌گیران و مجالس روضه‌خوانی و تعزیه‌خوانی که از واپسین روزهای ماه ذی‌الحجه آغاز و تا پایان دهه نخست محرم ادامه می‌دهند.

مردم استان کردستان به شیوه‌های سنتی در قالب دسته‌های عزاداری عشق و ارادت خود را به خاندان اهل بیت (ع) و شهدای کربلای معلی ابراز می‌دارند که یکی از این شیوه‌های سنتی مراسم گل‌گیران در روز عاشورای حسینی و خاص منطقه شهرستان بیجار است. برای اجرای این مراسم، جوانان و مسئولان هیئت‌ها چند روز قبل از عاشورا به یاد خاک کربلا به حاشیه شهر می‌روند و مقداری خاک را تهیه و در جاهای مشخصی در داخل شهر بیجار ناخالصی‌های آن را به وسیله الک می‌گیرند و در صبح روز عاشورا خاک‌ها را با گلاب و آب مخلوط کرده و گل را برای اجرای مراسم گل‌گیران آماده می‌کنند.

عزاداران و سوگواران امام حسین(ع) و خاندان آن حضرت با حرکت دسته‌های عزاداری گل را به سر و صورت و تمام اعضای بدن خود می‌مالند و با دسته‌ها حرکت می‌کنند.

آتش‌زدن خیمه‌ها و چرخیدن عزاداران به دور آنها، سینه‌زنی، زنجیرزنی و همچنین قربانی کردن گوسفند در جلو دسته‌های عزاداری و پخش شیر، شربت و خرما از دیگر مراسمات خاص استان کردستان در ایام محرم است.

پخت حلیم در شب تاسوعا توسط زنان برخی از مناطق استان از جمله شهر سریش‌آباد از جمله رسوم دیگری است که در این استان در ایام محرم اجرا می‌شود و با این حلیم در صبح غم‌انگیز عاشورا از عزاداران پذیرایی می‌شود.

پس از سپری شدن زمانی از حرکت دسته‌های عزاداری در روز عاشورا به یاد واپسین تکبیرهای کاروانیان کربلا و ندای «هل من ناصر ینصرنی» قافله‌سالار دشت کربلا مؤذنان اذان می‌گویند و به طرف میادین شهرها می‌روند.

آیین‌های عزاداری ویژه دهه نخست محرم با برپایی نماز ظهر عاشورا به یاد آخرین نماز بزرگ شهید امر به معروف و نهی از منکر ادامه می‌یابد و بعد از ظهر عاشورا تمامی بیرق‌ها و علم‌ها به صورت افقی پیشاپیش دسته‌های عزادار به نشانه شهادت حضرت امام حسین(ع) و 72 نفر از یاران باوفایش به حرکت درآمده و با برگزاری شام غریبان حسینی به پایان می‌رسد.

آیین سنتی طشت‌گذاری خاص منطقه سریش‌آباد در استان کردستان بوده همه ساله در آخرین شب‌های ماه ذیحجه برگزار می‌شود و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در این شهر در قالب هیئت‌های سینه‌زنی با تشکیل حلقه عزا حسین حسین‌گویان در رسای شهدای دشت کربلا بر سر و سینه می‌زنند و گرداگرد طشت آبی به نشانه بستن آب بر روی اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، عطش و تشنگی کاروان کربلا سوگواری می‌کنند.

آب متبرک این طشت در بین حاجت‌مندان و نیازمندان درگاه اهل بیت پیامبر مکرم اسلام (ص) توزیع می‌شود.

در این میان اجرای برخی آیین‌های سنتی مانند دسته اعراب هاشمی که در آن کودکان و نوجوانان با پوشیدن لباس ویژه اعراب به منزله کودکان کاروان کربلا گرداگرد اسبی که نماد ذوالجناح است بر سر و سینه‌زنان ندای «یا حسین مظلوم، حسین وای، ذوالجناح کو بابایم» سر می‌دهند و پیشاپیش دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند و اشک از دیده هر عاشق اهل بیت عصمت و طهارت (ع) سرازیر می‌شود.

حرکت علم‌ها و بیرق‌های عزاداری که بزرگ‌ترین آن علم بلندی منصوب به قمر بنی‌هاشم حضرت ابالفضل (ع) بوده و این امر نشانه این است که بیرق علمدار کربلا هنوز پس از گذشت 1400 سال همچنان بر زمین نیافتاده است.

علاوه بر این‌ها، گهواره حضرت علی‌اصغر (ع) که در ماه محرم در این استان اجرا می‌شود، زینب‌خوانی نیز آیینی است که در شهرهای استان کردستان به اجرا در می‌آید.

در این آیین یکی در نقش امام حسین (ع) و یکی نیز در نقش حضرت زینب (ع) خواهر بزرگوارش با خواندن اشعار و مرثیه به ذکر واقعه کربلا می‌پردازند.

ادای نزورات نیز که بیشتر به صورت پذیرایی با غذای گرم از هیئت‌ها انجام می‌شود، از شب هفتم ماه محرم آغاز شده و حاجت‌مندان و نیازمندان درگاه اهل بیت (ع) به قصد تبرک به این مجالس می‌روند و از خوان کرم خاندان نبوت بهره‌مند می‌شوند.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: